Τα παραμύθια δεν μπορούν να έχουν πάντα ευτυχισμένο τέλος

Του Μ.Ν. Κοτζιάμπαση

  Θα ξεκινήσουμε το σημερινό άρθρο με ένα ρητό γνωστό εδώ και πολλά χρόνια. Καπιταλισμός δίχως χρεοκοπία, είναι παράδεισος δίχως κόλαση. Η περίπτωση της Folli Follie είναι σίγουρα μια πονεμένη και δύσκολη κατάσταση.  Δεν είναι όμως η μοναδική στην ιστορία. Το αντίθετο, είναι μία από τις πολλές που μπορεί να εντοπίσει κανείς στην πορεία των χρηματιστηρίων, με κυρίαρχο το σκάνδαλο της Enron που συγκλόνισε την Αμερική…

Mέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να βγουν ασφαλή συμπεράσματα, δεν μπορούμε να πάρουμε αντικειμενική θέση για όλα αυτά που συμβαίνουν.  Μπορούμε όμως να πούμε με ακρίβεια και με απόλυτη πεποίθηση ότι ο πόνος που βιώνουν αυτή τη στιγμή και η αβεβαιότητα, κυρίως οι μικροεπενδυτές, τσαλακώνει ακόμα περισσότερο την ήδη φθαρμένη εικόνα του Ελληνικού Χρηματιστηρίου.

Δυστυχώς δεν μιλάμε απλά για ένα μικρό καράβι, αλλά για μία ναυαρχίδα η οποία  βυθίζεται χωρίς κανείς να μπορεί να βρει άμεσα ένα σωσίβιο. Το γεγονός αυτό βέβαια επιδεινώνει την κατάσταση και στον υπόλοιπο στόλο ο οποίος έχει περάσει τα πάνδεινα από το 2009 και μετά.

Όπως είχαμε γράψει και σε παλαιότερο άρθρο μου στο investorblog.gr, στο οποίο τότε θεωρούσα την εταιρεία φθηνή με βάση τα όσα υπήρχανε στον ισολογισμό και τη γενικότερη εικόνα σε σχέση με παρόμοιες εταιρείες του εξωτερικού, η Αχίλλειος πτέρνα της  ήταν η αύξηση του δανεισμού και οι ταμειακές ροές τα οποία για όσους ακολουθούσαν την μετοχή δεν έδειχναν να βελτιώνονται. Επίσης, πολλοί θεωρούσαν αρνητικό το ότι η εταιρεία δεν έδινε τις λογιστικές καταστάσεις σε κάποια μεγάλη και γνωστή λογιστική εταιρεία.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που γνωρίζουν και πρωτοετείς φοιτητές οικονομικών, είναι ότι η διασπορά όχι μόνο των μετοχών αλλά και γενικά των επενδυτικών προϊόντων, είναι η καλύτερη ασφάλιση από ενδεχόμενους κινδύνους και μαύρους κύκνους. Ο κανόνας πρέπει να τηρείται απαρέγκλιτα και χωρίς εξαιρέσεις.  Σε κάθε άλλη περίπτωση, όπως λέει και ο Μπάφετ, δεν μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος τα βράδια.

Η εμπιστοσύνη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε οικονομικού συστήματος.  Αν χαθεί, δεν μπορεί να αναπληρωθεί εύκολα. Μετά το τελευταίο μεγάλο κραχ στην Αμερική, στόχος του οικονομικού επιτελείου της τότε κυβέρνησης ήταν να μη χαθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα και ξεκινήσουν όλοι και όλες να τραβάνε τις καταθέσεις τους. Αυτό φυσικά δεν ίσχυσε στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί ακόμα η χώρα να σταθεί στα πόδια της αφού οι τράπεζες φυτοζωούν. Το ίδιο ακριβώς ισχύει για τα υπόλοιπα προϊόντα της οικονομίας.  Ποιος μπορεί να εμπιστευτεί εύκολα ελληνικά ομόλογα; Ποιος μπορεί να εμπιστευτεί εύκολα τη χώρα για επενδύσεις χρηματιστηριακές και μη;

   Για αυτό και το θέμα τελικά με τη Folli Follie δεν έχει να κάνει καθεαυτό με την εταιρεία, αλλά με την ευρύτερη εικόνα και πορεία της  ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς. Μην τρέφετε φρούδες ελπίδες. Η κατάσταση θα αργήσει να βελτιωθεί και το τοπίο να ξεκαθαρίσει. Η ιστορία έχει δείξει πως σε αυτές τις περιπτώσεις το μάρμαρο το πληρώνουν πρώτα οι μέτοχοι και μετά όλοι οι άλλοι.

Είναι ανάγκη όμως αυτές τις στιγμές, όσο κι αν κλονίζεται η πίστη μας, να μην θεωρήσουμε τους πάντες άχρηστους ή απατεώνες  και να μη ρίξουμε ανάθεμα στις εταιρείες που τα έχουν καταφέρει περίφημα μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον. Φυσικά και στο χρηματιστήριο δεν πρέπει ποτέ να επαναπαύεται κανείς και να παρακολουθεί πάντα τις εξελίξεις και τις μετοχές του σε τακτά χρονικά διαστήματα.  Η καθημερινή παρακολούθηση δεν συνιστάται, καθώς οι διακυμάνσεις, που είναι συνεχείς, μπορούν να μας παραπλανήσουν και να μας οδηγήσουν σε λάθος κινήσεις. Επίσης, σε περίπτωση που καταφύγουμε στη γενίκευση, κάλλιστα μπορούμε να οδηγηθούμε σε επιλογές που θα τις μετανιώσουμε αργότερα.

Η σωστή διαχείριση των δύσκολων καταστάσεων ξεχωρίζει αυτούς που πετυχαίνουν στο στίβο του χρηματιστηρίου από αυτούς που δεν τα καταφέρνουν.  Ο δρόμος δεν είπε κανείς πως είναι εύκολος, όμως δεν είναι και αδιάβατος. Αυτός που θα καταφέρει να περάσει απέναντι θα εξασφαλίσει και το μέλλον του κι ας έχει χάσει στο ταξίδι και κάποια  από τα υπάρχοντά του σε καταιγίδες και θύελλες...