Η ιστορία διδάσκει!
Πρόσφατα, έπεσε στα χέρια μας μια πηγή από ένα σχολικό βιβλίο που εξέταζε τα αίτια της πτώσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σταχυολογώντας λοιπόν τα σημαντικότερα σημεία, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποια στοιχεία και να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα...
Για τα 100 χρόνια, επιλέγουμε μια φωτογραφία από τις τελευταίες στιγμές του Μάρκου Μπότσαρη, καθώς πέρα από αγωνιστής ήταν και σύμβολο ενότητας...
Βρείτε τις ομοιότητες με την κατάρρευση της Ελλάδας…
Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας !
Από το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα και ιδίως μετά το θάνατο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1566) η Οθωμανική Αυτοκρατορία αρχίζει να παρακμάζει, για πολλούς λόγους που συνδέονται άμεσα με τη δομή και την οργάνωσή της.
Η κάμψη των κατακτήσεων από το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα συντέλεσε και στην αποδυνάμωση του πνεύματος του ιερού πολέμου, που αποτελούσε τον πρωταρχικό λόγο ύπαρξης της αυτοκρατορίας και την πηγή έμπνευσης των μουσουλμάνων μαχητών.
Το πρόβλημα των δημοσίων οικονομικών:
Η ανάσχεση της καταχτητικής ορμής και η απώλεια εδαφών από το 17ο αιώνα είχαν ως συνέπεια τη μείωση των δημοσίων εσόδων. Η βιοτεχνία, επίσης, δεν μπόρεσε να εξελιχθεί σε βιομηχανία. Η χρήση από το 16ο αιώνα των νέων θαλάσσιων δρόμων μείωσε ή και εκμηδένισε τη σημασία των χερσαίων δρόμων και των λιμανιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τη μεταφορά των αποικιακών προϊόντων από την Ανατολή. Εξάλλου, η εισροή χρυσού και αργύρου από την Αμερική επέφερε υποτίμηση του οθωμανικού νομίσματος.
Τέλος, η άρχουσα οθωμανική τάξη αδιαφόρησε για την οικονομική ανάπτυξη, καθώς είχε αποκλειστικό σχεδόν προσανατολισμό προς το στρατό και τη διοίκηση, και δεν δραστηριοποιήθηκε στον επιχειρηματικό τομέα.
Το γεγονός αυτό έδωσε τη δυνατότητα στους υπόδουλους λαούς της Βαλκανικής να αναλάβουν επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Ιδιαίτερα οι Έλληνες, παρουσίασαν κατά το 18ο αιώνα σημαντική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
Η οικονομική διείσδυση της Δύσης:
Η παραδοσιακή αποχή των Οθωμανών από τη ναυτιλία και το εμπόριο επέτρεψε στις ευρωπαϊκές χώρες να κυριαρχούν εμπορικά στο μεσογειακό χώρο. Την ευκαιρία αυτή εκμεταλλεύτηκαν και οι Έλληνες, οι οποίοι υψώνοντας ξένες σημαίες στα καράβια τους, ανέπτυξαν έντονη δραστηριότητα στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών...
Επί πλέον, η ανάγκη συμμαχιών ανάγκασε το Οθωμανικό Κράτος να προβαίνει σε συνεχείς ανανεώσεις των διομολογήσεων, δηλαδή των εμπορικών συμφωνιών με τα ευρωπαϊκά κράτη, πρακτική η οποία κατέληξε σε αποικιακή εκμετάλλευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Η εγκατάλειψη της υπαίθρου:
Η καταπίεση και η εκμετάλλευση των κατοίκων της υπαίθρου από τα όργανα της επαρχιακής διοίκησης, οι δυσβάσταχτοι φόροι, η χαμηλή παραγωγή λόγω μη ανανέωσης των μεθόδων καλλιέργειας, η ανασφάλεια από τη ληστεία, ανάγκαζαν τους χωρικούς να εγκαταλείπουν την ύπαιθρο και να καταφεύγουν στις πόλεις ή στο εξωτερικό. Το φαινόμενο της ερήμωσης ολόκληρων χωριών πήρε τέτοιες διαστάσεις κατά το 18ο αιώνα, που αποκλήθηκε η μεγάλη φυγή.
Την ίδια εποχή αναπτύχθηκε μια τάση χλιδής και κατασπατάλησης του δημόσιου πλούτου σε ποικίλες εορταστικές δραστηριότητες δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα.
Η κεντρική διοίκηση: μείωση της εξουσίας του σουλτάνου και αύξηση της δύναμης της Αυλής
Οι περισσότεροι σουλτάνοι μέχρι τον Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή (1520-1566) αναδείχθηκαν για την ικανότητα και την ευφυΐα τους, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τις υποθέσεις του κράτους και διηύθυναν προσωπικά τις εκστρατείες. Μετά τη χαλάρωση όμως της καταχτητικής ορμής οι σουλτάνοι επιδίδονται στη χλιδή και τον τρυφηλό βίο.
Η επαρχιακή διοίκηση και ο στρατός
Τη γενικότερη εικόνα της παρακμής συμπληρώνει και η πλήρης αποδιοργάνωση και διαφθορά της επαρχιακής διοίκησης.
Μετά απ' όλα αυτά μπορούμε να καταλάβουμε πως οι οικονομικές κρίσεις των κρατών οφείλονται λίγο πολύ στα ίδια αίτια και πως η οικονομία δημιουργεί την ευημερία και όχι η ευημερία την οικονομία. Η οικονομία σε όλες τις εποχές είχε, έχει και θα έχει παρόμοια λειτουργεία, γιατί ουσιαστικά ακολουθεί την πορεία της ζωής: Δημιουργία-Ακμή-Παρακμή... Ας μην ψάχνουμε τις λύσεις αλλού... Ας δούμε τι έκαναν οι Έλληνες τότε, πλουτίζοντας και βοηθώντας μαζί με τους άλλους ηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης να αφυπνιστεί το έθνος. Εμείς μπορούμε να κάνουμε άραγε κάτι παρόμοιο;
No comments:
Post a Comment
Σχολιάστε...